Wat mag je bemiddelaar wel en niet doen?

Door Lynn Meeuwissen, advocaat-bemiddelaar, bestuurslid van Bemiddeling vzw en docent bij MEDIV

Als je een bemiddelaar hebt die erkend is door de federale bemiddelingscommissie, dan gaat die akkoord met de deontologische code. Die code wil de kwaliteit van de dienstverlening garanderen en jou als klant beschermen. Maar wat betekent dat nu concreet voor jou als klant?

Duidelijkheid over de rol

Allereerst is het belangrijk dat een bemiddelaar altijd duidelijk is over zijn/haar rol. Velen hebben naast hun rol als bemiddelaar, ook nog een andere professionele functie, zoals ombudsman, therapeut of advocaat. Als je bij een bemiddelaar komt, moet het altijd heel helder en meteen duidelijk zijn bij welke rol je terecht komt. Wanneer je een bemiddelaar contacteert, geeft dat namelijk andere verwachtingen dan wanneer je bij een advocaat terechtkomt.

Recht op een pro bono bemiddelaar

Een bemiddelaar zal je ook altijd informeren over het bestaat van rechtsbijstand. Wanneer je minder verdient dan een bepaald bedrag, dan maak je volledig of gedeeltelijk aanspraak op een financiele tegemoetkoming. Dan betaal je dus niet of minder voor een bemiddelingsgesprek.

Heb je bijvoorbeeld een pro deo advocaat, dan heb je sowieso recht op een bemiddelaar die werkt via rechtsbijstand, een pro bono bemiddelaar. Check op voorhand bij de bemiddelaar of die via dit systeem werkt.

Vertrouwelijkheid, neutraliteit en vrijwilligheid

Wanneer je terecht komt bij een bemiddelaar, kan je rekenen op deze belangrijke principes. Die zorgen ervoor dat je je tijdens het bemiddelingstraject veilig voelt.

• Vertrouwelijkheid: alles wat gezegd wordt tijdens een bemiddelingsgesprek, blijft vertrouwelijk. Ook papieren of documenten komen niet naar buiten, enkel het uiteindelijke akkoord. Ook namen van klanten zal een bemiddelaar nooit delen. Zo kan je gerust zijn dat wie je bent en wat je zegt, vertrouwelijk blijft en dat je vrijuit kan spreken en voorstellen doen tot het hele plaatje klopt voor alle betrokkenen.
• Neutraliteit en onpartijdigheid: een bemiddelaar mag geen advies geven, enkel informatie. Als je bijvoorbeeld bij een advocaat-bemiddelaar terecht komt, zal die je niet juridisch adviseren. Een bemiddelaar mag ook geen enkele persoonlijke of professionele relatie met je hebben, tenzij beide partijen hier op de hoogte van zijn en schriftelijk hun akkoord bevestigen. Daarnaast mag de bemiddelaar ook geen enkel (voor)oordeel hebben over jou als klant. Een bemiddelaar is een neutrale partij tussen jou en de andere klant. Je zal dus nooit het gevoel hebben dat een bemiddelaar samen met de andere partij tegen jou samenspant.
• Vrijwilligheid: tijdens een bemiddelingstraject kan je op elk moment stoppen. Dat geldt ook voor de bemiddelaar. Die heeft zelfs een beëindigingsplicht en zal het traject stoppen wanneer die geen uitkomst meer ziet of het gevoel heeft dat iemand de bemiddeling misbruikt (bv. om tijd te rekken). Je kan gerust zijn dat een bemiddelaar niet eindeloos rekt om meer te verdienen.

Professionele adviseur mag je altijd bijstaan

Als klant mag je je altijd laten bijstaan door een professionele adviseur (advocaat, boekhouder,…). Een bemiddelaar kan dit niet weigeren. Wel zijn er bemiddelaars die liever niet met advocaten werken. Zo’n bemiddelaar zal je dan doorverwijzen naar een collega die hier wel voor openstaat. Wil je dus bijvoorbeeld een advocaat meenemen in een bemiddelingstraject, check dan altijd op voorhand even bij de bemiddelaar of deze hiervoor open staat.

Wat als je bemiddelaar een fout maakt?

Spreek eerst je bemiddelaar zelf aan en leg uit welke fout jij opgemerkt hebt en wat dit met je doet. Overleg of jullie er nog kunnen uitgeraken.

Lukt dit niet? Dan kan je ook een klacht indienen. Daar heb je drie jaar de tijd voor. Het digitale klachtenformulier kan je per post of per email bezorgen. De commissie kijkt dan of jouw klacht ontvankelijk is. Is dit het geval? Dan kan er een verzoeningspoging ondernomen worden op jouw vraag of die van de bemiddelaar. Daarnaast kan de tuchtprocedure verder gaan en word je daarin gehoord, net als de bemiddelaar. Nadien neemt de commissie een beslissing. Straffen gaan van verwittiging of berisping, over een extra stage tot een schorsing of schrapping als erkend bemiddelaar.