Scheiden via een bemiddelaar, hoe werkt dat?

Scheiden is een emotioneel en ingrijpend proces. Gelukkig zijn er alternatieven voor de traditionele rechtsgang die minder stressvol kunnen zijn en ruimte bieden voor samenwerking. Zo’n alternatief noemt men een EOT, een echtscheiding in onderlinge toestemming.  Maar hoe werkt zo’n EOT nu precies? In dit artikel legt Lynn Meeuwissen, advocaat-bemiddelaar en coördinator van het kenniscentrum van MEDIV, uit hoe je een scheiding via bemiddeling kunt regelen.

1. Licht je partner in

De eerste stap in een echtscheiding is het informeren van je partner over je besluit om te scheiden. Dit is vaak een moeilijk gesprek, maar wees open en eerlijk. Vertel je partner niet alleen over je beslissing, maar onderzoek ook of hij/zij openstaat voor een gezamenlijke aanpak.

Zoals Lynn Meeuwissen aangeeft: “Wilt je partner niet scheiden, stel hem/haar dan de vraag: ‘Je wilt misschien niet scheiden, maar als het er toch van komt, regel je het dan het liefste onderling of laat je het dan liever over aan een rechter om te beslissen voor ons?”.  Hier leggen we je uit wat het verschil is tussen een scheiding met een advocaat of via een bemiddelaar.

2. Zoek een bemiddelaar

Wanneer jullie beiden samen tot een oplossing willen komen via een bemiddelaar, is het tijd om de juiste professional te zoeken. Je kan een bemiddelaar vinden via verschillende kanalen, zoals onze database waar je kan zoeken op locatie of specialiteit, via de rechtbank of via aanbevelingen van anderen. Vaak kan je op de website van de bemiddelaar zelf ook informatie vinden over tarieven en werkwijze. Soms bieden bemiddelaars rechtsbijstand (vergelijkbaar met pro deo) aan voor mensen met een lager inkomen, dit kan een optie zijn als kosten een belangrijke overweging zijn.

Zodra je een geschikte bemiddelaar hebt gevonden, neem je contact op voor een eerste afspraak. Dit kan telefonisch of per mail. Bevestig met je partner in cc zodat de bemiddelaar weet dat jullie beide akkoord zijn voor het eerste gesprek.

3. Maak kennis tijdens het eerste gesprek

Tijdens het eerste gesprek legt de bemiddelaar de werkwijze uit en tekenen jullie het bemiddelingsprotocol. Daarin staat vertrouwelijkheid van de gesprekken voorop. De bemiddelaar luistert en zorgt ervoor dat jullie beiden open kunnen zijn over jullie noden, zorgen en verwachtingen. Lynn Meeuwissen: “Het eerste gesprek is bedoeld om een goed begrip te krijgen van de situatie van beide partijen en wat er allemaal geregeld moet worden.”

In sommige gevallen kiezen mensen ervoor om vooraf advies in te winnen bij een advocaat of tijdens de gesprekken een advocaat mee te nemen (na overleg met de andere partij), maar dat is zeker niet verplicht. De bemiddelaar kan het gesprek volledig begeleiden zonder dat er externe bijstand nodig is; de optie staat echter open wanneer iemand bijkomende juridische ondersteuning wenst.

4. Kom tot een overeenkomst

In de volgende bemiddelingssessies bespreek je alles wat voor jullie scheiding moet geregeld worden: van de verdeling van roerende en onroerende goederen, schulden en inkomsten tot afspraken over de kinderen. Voor de kinderen maak je een ouderschapsovereenkomst op samen met de bemiddelaar. Dit omvat de verblijfsregeling (waar de kinderen gaan wonen) en de afspraken over de financiële regeling (waaronder eventueel onderhoudsgeld). Vind je het belangrijk dat je kinderen ook gehoord worden in dit hele proces? Bespreek dan met de bemiddelaar hoe jullie dit kunnen aanpakken, er zijn verschillende mogelijkheden om dit zelf te doen, via de bemiddelaar of een kinddeskundige.

Lynn Meeuwissen legt uit: “In een bemiddelingsgesprek wordt alles stap voor stap bekeken. De bemiddelaar luistert naar beide partijen, analyseert de situatie en helpt bij het leggen van de puzzelstukjes. Het doel is om tot een overeenkomst te komen die voor beide partijen duurzaam is. Een overeenkomst waarbij de puzzel past voor jullie gezin, aangepast aan jullie specifieke omstandigheden en noden; het is maatwerk.”

De bemiddelaar neemt jullie mee door de verschillende onderdelen van de scheiding en helpt jullie om samen de puzzel te leggen. Enkel wanneer jullie het over alle onderdelen eens zijn, stelt de bemiddelaar een EOT op.

Sommige scheidingen verlopen erg vlot, wanneer beide partijen elkaar goed begrijpen en er op voorhand al goed werd nagedacht over de situatie. In andere gevallen kan het meer tijd vergen. Het is belangrijk om te weten dat een bemiddelingsproces minstens drie sessies van twee uur vereist, afhankelijk van de situatie kan dat ook meer zijn.

4. Maak je EOT officieel via de rechtbank

Wanneer jullie samen tot een akkoord zijn gekomen, wordt de overeenkomst opgesteld en samen met een verzoekschrift ingediend bij de rechtbank. Dit kan gebeuren door je bemiddelaar, een advocaat of notaris en is noodzakelijk om de scheiding officieel te maken. Is er ook een huis dat verkocht wordt, dan ga je sowieso langs de notaris voor een akte.

Reken vanaf het indienen bij de rechtbank op 4 weken tot het vonnis is uitgesproken en nadien nog 6 tot 8 weken voordat je officieel bent gescheiden en je status is aangepast.  

Wat kost bemiddeling?

De kosten voor bemiddeling kunnen sterk variëren, afhankelijk van de bemiddelaar en de complexiteit van de scheiding. Sommige bemiddelaars werken met een uurtarief, terwijl anderen een forfaitair tarief hanteren. Bij de betaling geldt het gelijkheidsprincipe en dragen beiden partners de helft van de rekening, tenzij dat jullie dat anders afspreken.

Lynn Meeuwissen legt uit: “Omdat iedere scheiding anders is, kan het lastig zijn om van tevoren precies te zeggen wat de kosten zullen zijn. Het hangt af van de voortgang van de gesprekken en de complexiteit van de situatie. Zorg ervoor dat je op voorhand duidelijkheid hebt over de betalingsstructuur.”

Is scheiden via bemiddeling iets voor jou?

Scheiden via bemiddeling biedt een flexibele en respectvolle manier om je huwelijk te beëindigen. Het stelt jullie beiden in staat om wensen en noden uit te spreken en mee controle te hebben over het eindresultaat. Door het proces stap voor stap te doorlopen met de juiste begeleiding, kan je een eerlijke en werkbare regeling treffen die zorgt voor een duurzame samenwerking. Bemiddeling kan zo niet alleen de scheiding zelf vergemakkelijken, maar ook de overgang naar een nieuwe levensfase.